Bancales, un exemplo da agricultura ecolóxica milenaria sen substitución xeracional

Entre a impoñente montaña de Sierra Nevada e as pequenas rúas laberínticas dos pobos que descansan no seu nacemento, sobresaen nas ladeiras uns chanzos que parecen levar ao ceo, pero que en realidade son unha forma milenaria de cultivar a terra, a agricultura en bancales.
“O sistema comezou cos romanos e foi perfeccionado polos árabes, cando aquí se cultivaba a seda”, explica a Efe Antonio Pérez mentres mostra a terra que tanto el, con 60 anos, como o seu pai, que cumprirá este ano 90, cultivan en bancales na localidade de Pampaneira (Granada), nas saias da montaña.
De feito, séguese utilizando o mesmo sistema de rega, “o entretemento da auga ou a rega a ferrados”, que consiste “nun sistema de acequias que colle a auga das albercas formadas pola neve que se derrite da montaña” e que é distribuída por canles que descenden e que alimentan estes cultivos graduados.
“A rega a ferrados ten a vantaxe de que non se desperdicia nada e protexe a biodiversidade”, algo fundamental para este agricultor, que desde fai cinco anos e no seu tres hectáreas de bancales cultiva en ecolóxico patacas, xudías verdes, fresas, frambuesas, boniatos, pementos ou guisantes.
“Os que cultivamos en ecolóxico facémolo por convicción”, apunta Antonio, quen sentencia que “non ten sentido que esteamos a comer veleno; que a froita se pica, pois comemos menos”.
Na súa opinión, a agricultura “agora parece un laboratorio, veleno para isto e para o outro, antes nun pequeno anaco de terra podías atoparche centos de caracois e todo desapareceu cos pesticidas”.
En España, “entre un 5 e un 7 por cento do terreo total cultívase en ecolóxico, mentres que en países como Francia representa xa o 20 por cento”, lembra Antonio, quen matiza que “a xente se deu conta de que debe comer san e isto marcará a tendencia tamén en España”.
Con todo, esta forma de cultivar pode desaparecer, xa que na actualidade “só existe unha décima parte” dos cultivos que Antonio coñeceu e “non hai unha substitución xeracional, porque os mozos non se expoñen vivir no campo”.
“Aquí danse todas as condicións necesarias, como un bo clima, boa auga e bo material, pero se a poboación autóctona non continúa esta forma de cultivar desaparecerá, a pesar de que disto se pode vivir e é unha vía para empregar a xente”, sentencia este agricultor.
Ademais, a agricultura en bancales non só é boa para a biodiversidade ou para conter o varrido das terras que se produce na montaña con fortes choivas, tamén na loita contra os incendios.
“Se ti aquí non cultivas, o pasto de herba crece moitísimo e cando se seca e declárase un incendio xa poden vir todos os avións que queiran que como faga vento non hai forma de detelo”, asegura.
Para Antonio, “que o ser humano sexa o que cambie o clima é grave, esquecéusenos coidar o campo, pensabamos que a vida estaba na cidade, e non, a vida está no campo”.
De feito, Antonio vende os seus produtos a restaurantes próximos, tendas ecolóxicas e gardarías, pero a maior parte vaise á cooperativa que os distribúe, “mesmo ata en Alemaña”, explica. EFEAGRO