Os científicos españois crearon unha molécula que é capaz de rexenerar as células produtoras de insulina e reducir o ataque autoimune, posibilitando, desta forma, a cura do diabetes tipo 1. Aínda non se sabe cando o fármaco estará pronto a comercializar.

Transformado nun fármaco, a sustancia foi examinada en ratos transxénicos e en cultivos de tecido pancreático doados por parentes de persoas falecidas.

O éxito do estudo publicado esta semana na revista “Nature Communications” – desenvolvido por un equipo internacional de científicas encabezada por investigadores do Centro Andaluz de Bioloxía Molecular e Medicina Regenerativa (Cabimer) de Sevilla – foi confirmado, unha vez que, alén de reducir o ataque autoimune, repón as células beta do pâncreas destruídas, aquelas cuxa función é almacenar e secretar insulina.

Até agora, só era posíbel unha función ou a outra, a través da imunossupressão ou terapias celulares.

En que consiste a diabetes tipo 1?

A diabetes tipo 1 é unha condición autoimune que, normalmente, aparece na infancia ou adolescência e que pressupõe que o propio corpo, a través dos linfocitos, reaccione contra as células beta do pâncreas, non permitindo, por iso, a liberación de insulina. Desta forma, a glicose fica acumulada no sangue, en vez de ser utilizada como enerxía, de aí a necesidade de utilizar a injeção de insulina para o resto da vida.

A diabetes é a doenza coa prevalência máis alta no mundo, afectando cerca de 430 millóns de persoas, de entre as cales, aproximadamente 95% son de tipo 2 (proveniente da obesidade e que se pode curar con perda de peso, alimentación saudábel e exercicio físico) e 5% de tipo 1.

O descubrimento

A estrutura deste novo composto químico (BL001) está protexida por unha patente da Fundación Pública Andaluza Progreso e Saúde, mais permite, no fondo, activar un recetor molecular que está situado na superficie dalgunhas células imunes e das células do pâncreas, segundo explicou a primeira autora do estudo, Nadia Cobo-Vuilleumier, citada polo “El País”. Esta interacción reduce, por iso, a resposta inflamatória e protexe as células beta.

Este novo fármaco tamén actuará no sentido de provocar a transformación das células alfa, presentes nas ilhotas de Langerhans (grupo especial de células do pâncreas que producen insulina e glucagon, sustancias que actúan como importantes reguladores do metabolismo de azucre), en células beta, unha vez que o recetor é o mesmo. O fenómeno chámase transdiferenciação e resolve o problema da rexeneración das células beta destruídas que só era tratado coas terapias celulares.

Aínda non hai data para ser comercializada

A pesar do éxito dos ensaios clínicos en ratos transxénicos e en cultivos de tecido pancreático doados por parentes de persoas falecidas, este novo fármaco aínda non está pronto a ser comercializado. O investigador principal da Cabimer, Benoit Gauthier, quere o medicamento viábel “así que posíbel”, mais asegurou ao “El País” que é imposíbel facer previsións.

“Desenvolver un fármaco desde o laboratorio até ao paciente custa uns 20 millóns de euros. Xa gastamos tres millóns. Se me dás mañá 17 millóns, en poucos anos, se todo correr ben, xa estaría no mercado”, revelou. Alén de financiamento público, esta investigación recibiu tamén contribucións de asociacións de pais españolas.

Novos pasos

Por agora, estase a tentar descubrir cales as derivações do composto que teñen máis eficacia e cales son as máis tóxicas.

Os ensaios clínicos foron realizados con injeções do composto químico, mais o obxectivo é transformar nun comprimido. “As farmacéuticas preferían un comprimido que os pacientes teñan que tomar toda a vida, mais o meu desexo é que se poida reeducar o sistema imunitário”, explicou Gauthier.