FACUA-Consumidores en Acción mostra a súa máis enérxico rexeitamento á Lei Orgánica de Protección de Datos e Garantía de Dereitos Dixitais (LOPD) que este mércores aprobou o Senado, que abre a porta a que os partidos políticos poidan crear censos de cidadáns baseados na súa ideoloxía segundo as manifestacións feitas en redes sociais ou páxinas web. A asociación considera de extrema gravidade que se permita que as agrupacións poidan elaborar bases de datos de persoas afíns ou opositores sistematizadas por datas, nomes e tipo de ideoloxía. Así, calquera opinión nunha rede social podería ser recompilada e asignada a unha ideoloxía política específica sen que o afectado fose consciente diso.

A asociación confía en que a nova norma, que tamén legaliza a posibilidade de que os partidos fagan spam con propaganda electoral á cidadanía a través de calquera medio de comunicación directa, sexa finalmente rexeitada polo Tribunal Constitucional, se se materializa o anuncio de recurso que fixo leste mesmo mércores Unidos Podemos.

FACUA considera que a mera existencia deste tipo de bases de datos de cidadáns catalogados pola súa ideoloxía é impropia de países democráticos que defenden a liberdade de expresión, polos perigos de utilización que entrañan. É extremadamente grave que se poida abrir a porta á manipulación dos partidos na súa carreira á conquista do poder a través de técnicas de mercadotecnia que orienten o voto da cidadanía a través de mensaxes de WhatsApp, redes sociais, SMS, etc, e ademais, que eses censos poidan ser utilizados con outros fins torticeros como a asignación de empregos na Administración pública ou o veto nos mesmos.

A nova norma permite aos partidos políticos, que son entidades privadas cun interese manifesto en alcanzar o poder de goberno, a enviar propaganda electoral sen consentimento previo a calquera persoa a partir da información que devanditos partidos recompilen en internet: redes sociais, participación en foros, páxinas web “e outras fontes de acceso público”, tal e como se recolle no artigo 58 bis da disposición final terceira.

A asociación advirte de que a nova lexislación podería ser inconstitucional, contraria aos artigos 16.2 (“Ninguén poderá ser obrigado a declarar sobre a súa ideoloxía, relixión ou crenzas”) e 18.4 (“A lei limitará o uso da informática para garantir a honra e a intimidade persoal e familiar dos cidadáns e o pleno exercicio dos seus dereitos”) da Constitución española.

Actualización da Lei de Protección de Datos

A orixe da modificación aprobada polas dúas Cámaras e pendente de ser publicada no BOE é a necesidade de actualizar a Lei de Protección de Datos para transponer o Regulamento Xeral de Protección de Datos europeo, de recente entrada en vigor. Este Regulamento prohibe a recompilación de información relativa á ideoloxía da cidadanía en internet sen expreso consentimento previo para as comunicacións comerciais das empresas. Na súa elaboración da nova lei española, o PSOE engadiu unha excepción para escapar ao veto da normativa europea e que permite que os partidos políticos si poidan facelo.

Esta excepción non aparece no articulado da nova LOPD, senón que está recollida nunha disposición final, a terceira, que modifica a Lei Orgánica do Réxime Electoral Xeneral. Con ela cámbiase a maneira na que os partidos poden contactar coa cidadanía para o envío de mensaxes electorais e, así, dáse respaldo legal a que ocorran como o de Cambridge Analytica, unha empresa que recompilou información ideolóxica de millóns de usuarios e vendeunos á campaña de Donald Trump en EE UU, ademais doutros casos, para manipular a través da propaganda política aos votantes, que terminaron coa vitoria de Trump en 2016. A empresa ofrecía en Facebook un test de personalidade que, para facelo, obrigaba aos usuarios a facilitar acceso á súa información persoal e rede de amigos, e con estes datos elaborouse un censo de cidadáns afíns ou opositores aos que bombardear con información electoral, pero tamén con noticias falsas difundidas coa intención de manipular o resultado das eleccións.